2 + 2 = 5 ' in OLDUĞU DURUMLAR
Neden anlaşamıyoruz? Hani ekranlarda tartışma programlarında koca koca insanlar bir konu üzerinde tartışırlar ya, hatta programın sonunda da ortak bir zeminde buluşamazlar. Peki neden böyle olmak durumunda.
Bilim eğer medyadaki tartışmalar tadında yol almaya kalksaydı muhtemelen hiç bir yol katedemezdi. Hoş ilerleme olmayınca icatlar da olmaz ne televizyonlarda bu tartışmaları izlemek durumu olurdu, ne de beni okuyabilirdiniz.
Bilim bu durumlarda bir şablon öneriyor esasında.
Bir teori ortaya konulacaksa, teorinin dayandığı aksiyomları açıkça ortaya koyarlar.
Aksiyom basitçe kendiliğinden apaçık olan ve bu nedenle kanıtlanmaya ihtiyacı olmayan önermelerdir. Bu tanım için verilen bir örnek;
" Bir eşitliğe eşit şeyler eklenince veya çıkarılınca eşitlik bozulmaz.”
Şimdi tartışmalı bir konuda insanlar fikirlerini ortaya koymadan önce, bu fikirlerin aksiyomlarını ortaya koysa, ortak zeminde buluşmak hususunda güzel bir adım atılmış olmaz mıydı?
Bu yolu takip etmek bile, fikir sahibinin oluşturacağı teoriyi daha güçlü yapacaktır. Ya da fikri yanlışsa bu aksiyomlar sayesinde farkedecek ve belki de daha doğru bir fikrin temelini atabilecektir. Fikrini tartışmaya açtığında karşı görüştekiler fikri redetme yerine ya ortaya koyulan aksiyomların yanlışlığını ispat etmeye çalışacaklar ya da aksiyomların ortaya konan fikri desteklemediğini ispat etmeye çalışacaklar. Elbette kendi aksiyomlarını ortaya koyarak.
Ama sizin ortaya koyduğunuz aksiyomları çürütülemiyor ise fikrinizi kabul etme durumunda kalacaklardır. En azından size fikriniz yanlış diyemeyeceklerdir rahatça.
Elbette bazı durumlarda ortak bir zeminde buluşma her zaman mümkün değildir. Herkesin kendi değer yargıları üzerinden bakacağı, bu durumdan bir çıkarı olduğu durumlarda orta bir zeminde buluşmak mümkün olmayabilir. Fakat bu aşamada bu değer yargıları ortaya konulduğunda apaçık bir biçimde tartışmadan düzgün bir sonuç çıkarılabilir. Örnek, Fenerbahçeli olmasaydım o takım için büyüktür diyebilirdim gibi.
Açık olalım. Önce taraf olduğumuz noktaları, değer yargılarımızı açıklayalım. Fikrimizle birlikte aksiyomlarımızı ortaya koyalım. Doğru kendiliğinden ortaya çıkacaktır.
2 + 2 = 5 herzaman yanlıştır. Ama denklemi şu şekilde açıklarsak eşitliğin solunda esasında bir rakam daha vardır değeri temsil eden. Konu matematik tadında bir problem ise değer herzaman sıfır değerini alır. Yani 2 + 2 + 0 = 4 olur. Ama bunun dışında bir durumlarda değerinizin karşılığını apaçık ortaya koyduğunuzda onun da karşılığı 1 ise, 2 + 2 + 1 = 5 olacaktır.
Hani 2+2 her zaman dört etmez durumu geçerli bir önermedir. Yeter ki denklemimize bir değer eklememiz gerektiğini apaçık ortaya koyalım. O zaman kimse sizin sonucunuza (fikrinize) karşı çıkamaz.
